welkom
edities
inhoud

Het vierde Wereld Sociaal Forum - India

Een andere wereld is mogelijk

De leus "Een andere wereld is mogelijk" stond tijdens het vierde WSF tegen de achtergrond van de stuitende armoede in de miljoenenstad Mumbai waar eenderde van de bevolking in sloppenwijken woont. In alle opzichten werd de noodzaak van een andere wereld aangetoond. Aanprijzingen van de stad als "wij hebben meer miljonairs dan Manhattan" maakten een perverse indruk.

Dansende proteststoeten

Onder de duizenden deelnemers aan het Wereld Sociaal Forum waren de slachtoffers van het neoliberalisme zeer merkbaar en krachtig aanwezig. De Dalits (kastelozen), slachtoffers van het kastensysteem. De Adivasis, de oorspronkelijke bewoners en nu een onderdrukte etnische minderheid. De boeren, bedreigd door de industriële landbouw. En de straatverkopers, vrouwen, kinderen ...

In de op het manifestatieterrein getrokken straten passeerden en dansten constant proteststoeten met trommels, kaarsen en spandoeken. De vele werkgroepen, in totaal waren er 1.200 activiteiten geprogrammeerd, werden goed bezocht. Al belette de taalkeuze van de organisatoren een belangrijk deel van de Aziaten een volwaardige deelname. Europese talen domineerden de vertaalinstallaties, terwijl er alleen al in India 26 talen worden gesproken.

Opvallend was dat de centrale bijeenkomsten, waar de bekendste 'namen' aanwezig waren en plaats was voor 5.000 mensen, niet veel gehoor trokken. Per dag was er één centrale conferentie en één ronde tafel debat. De beslissing veel ruimte te bieden aan 'initiatieven van onderop' bleek een gouden greep.

Voor honderden groepen functioneerde het Sociaal Forum als een plek om de balans op te maken, campagnes verder uit te werken, contacten op te doen en discussies te voeren. Dat was goed te merken op de dagelijkse bijeenkomsten van de Assemblee van de Sociale Bewegingen. Daar werden bijvoorbeeld de voorbereidingen besproken van de activiteiten rond de conferentie van de Wereldhandelsorganisatie in Hong Kong, oktober aanstaande.

Hoeders

Tegen de keuze voor India bestond verzet. Eén van de redenen was dat er geen hecht samenwerkingsverband zou zijn dat een goede organisatie kon garanderen. De verhoudingen in India zijn inderdaad niet eenvoudig. Traditioneel is er geen samenwerking tussen de door politieke stromingen gedomineerde sociale bewegingen, zoals de vakbonden, en de niet politiek georganiseerde bewegingen. Deze scheiding werd geïllustreerd door een vakbondsman die tevens lid van het voorbereidingscomité was. Hij vertelde dat de bonden slechts 3 procent van de arbeiders en arbeidsters in de formele sector organiseren. Maar dat waren er dan wel zo'n tien miljoen! De straatverkopers, thuiswerkers, landarbeiders, enzovoort die gezamenlijk de informele sector vormen, vielen buiten de vakbeweging en kenden organisatievormen die lijken op ons (vroegere) opbouwwerk in wijken en buurten. Toch werd Mumbai een succes. De verschillende organisatoren zagen zelfs mogelijkheden voor een nieuwe samenwerking in de toekomst.

Het eerdere verzet tegen de verplaatsing van het Forum van Brazilië naar India geeft echter te denken. Het Wereld Sociaal Forum kent een internationale raad die zich als de hoeder van dit unieke initiatief beschouwt. Deze raad van voornamelijk oudere heren ging na veel gesoebat pas akkoord, als in 2005 Brazilië weer gastland is. En helaas werd besloten geen nieuwe organisaties in de raad op te nemen, waarmee voorlopig de kans verkeken lijkt dat de Aziatische beweging van anders globalisten een integraal onderdeel wordt van het WSF.

Actieve deelname

Het Europees Sociaal Forum, dat met open vergaderingen en een open coördinatie democratischer functioneert, staat in Londen heel wat te wachten. De bedoeling is minder centrale conferenties te plannen en met veel werkgroepen een actieve deelname te bevorderen. Of het 'volkse karakter' van Mumbia wordt geëvenaard, is nog maar de vraag met toegangsprijzen van dertig tot zestig euro. De suggestie van één van de organisatoren om solidariteitsfondsen in het leven te roepen, kan de drempel verlagen.

Van groot belang is de discussie over de toekomst van zowel het Wereld als Europees Sociaal Forum. Blijven de fora een plaats van politieke ontmoeting, uitwisseling en inspiratie of moet er langs één of andere besluitvormingsweg tot standpunten gekomen worden die uitgedragen worden? Tot nu toe houden voor- en tegenstanders van beide benaderingen elkaar in evenwicht, zodat één standpunt duidelijk is: voorkomen van een verlammende patstelling.

Saskia Boumans
(TIE Nederland)

Keer het Tij heeft voor de organisatie van het Nederlands Sociaal Forum het initiatief genomen. November is gekozen in verband met het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. Onder andere Novib werkt graag mee.