Redaktioneel

MAC-waarde, niet genoeg

"Het zit ook in je bovenkamer. Het breekt je hersenen af, die lossen als het ware op. Bij de een gaat het sneller als bij de ander. Als je niet meer met oplosmiddelen te maken hebt, stopt het proces. Maar de opgelopen schade herstelt niet." (Een wegmarkeerder in dit themanummer van Solidariteit.)

"Ik lag weer thuis op de bank met allerlei angstaanvallen, ik leek wel paranoia. Op mijn borst had ik weer dat beklemmende gevoel. Mijn luchtwegen zaten dicht, het slikken ging erg moeilijk en ik had last van hoofdpijn en misselijkheid. Precies de verschijnselen die in officiële teksten beschreven staan als de gevolgen van vergiftiging met fosfine. (...) Ook ontstonden er van die vieze, grote dikke puisten op mijn rug die nu pas verdwijnen. Ook kollegaas kregen ademhalingsmoeilijkheden, last van hoofdpijn, diarrhee, ernstige vermoeidheid enzovoort. Slechts weinigen schreven dit tot voor kort toe aan fosfine in de cacao. Enkelen van hen zijn met akute vergiftigingsverschijnselen in het ziekenhuis beland, waar ze soms maandenlang op de intensive-care verpleegd moesten worden." (Een havenwerker in Solidariteit nummer 28, mei 1988.)

Gif en Arbeid dus. Zo heet de serie die in Solidariteit gestart is in februari 1988 en waarover de lezerskonferentie van 24/25 mei 1991 gaat.

In die ruim drie jaar zijn heel wat ziekmakende arbeidssituaties in vrijwel alle sektoren de revu van de schande gepasseerd. Er deugt veel niet aan het werk waarmee we ons brood moeten verdienen, maar deze letterlijke vergiftiging lijkt de kroon te spannen. En dan hebben we het er nog niet eens over dat de slachtoffers zich vaak jaren lang door allerlei instanties moeten worstelen om enige erkenning van hun klachten af te dwingen. "Ik moest steeds naar het ziekenhuis voor oogdruppels, onderzoek enzovoort. Maar ik zei steeds: jullie weten het niet; het gaat om die verf met oplosmiddelen. Op een gegeven moment was er bij do GMD een arbeidsdeskundige. Of die het ooit begrepen hooft, weet ik niet, maar ik denk van wel een beetje. Ik heb het idee dat zo om van mij af te zijn mij de WAO ingestuurd hebben. Dossier sluiten." (Diezelfde wegmarkeerder in dit nummer.)

Zo'n 'erkenning' staat nog heel ver weg van een schade-uitkering. Maar wat minstens zo erg is, de betreffende arbeidsomstandigheden veranderen er niet door. Dat die omstandigheden en de daar gebruikte en vrijkomende stoffen aangepakt moeton worden, zal duidelijk zijn. Dat geldt ook voor de produktietechnieken.

Het zou onzin zijn om te zeggen dat er helemaal niets gebeurt. Het begint hier en daar te dagen en soms worden de gezondheidsrisikoos teruggedrongen. Maar het algemene beeld blijft alarmerend, ook omdat zo voel nog onbekend is en onbekend wordt gehouden. Menswaardigheid en gezondheid zijn immers een restpost van ekonomiese belangen.

Eén van de middelen waarmee met wisselend sukses de gezondheidsschade wordt beteugeld, is de MAC-waarde. De Maximaal Aanvaarde Concontratie van een gas, damp, nevel of stof in de inademingslucht, waarbij blootstelling op de werkplek niet ziekmakend zou zijn.

De MAC-waarden raken om een heleboel redenen slechts een klein deel van de totale problematiek van Gif en Arbeid. En er valt ook nog heel wat op aan te merken. Toch stellen we zo in dit themanummer en op de lezerskonferentie centraal, omdat zo een goed aangrijpingspunt vormen om de gehele problematiek aan de orde te stellen. Vanuit allerlei invalshoeken worden de MAC-waarden onder de loop genomen. Daarbij hebben we ondermeer veel steun gekregen van de mensen van de Chemiewinkel van do Universiteit van Amsterdam.

We hebben geprobeerd er een dossier van te maken. Dat dossier mondt uit in een aktieplan dat we op do konferentie ter diskussie voorleggen. Wat de redaktie van Solidariteit betreft, moet het daar niet bij blijven. Met een al of niet verbeterd aktieplan willen we - met name binnen de vakbeweging - met zoveel mogelijk betrokkenen aan de slag om tot een werkplek te komen die ons maximale veiligheid biedt.

Redaktie (april 1992)