Redactioneel

Geen bommen

De discussie over de oorlog op de Balkan verstomt. Bij de slager ging het vooral over de stakingen van de ambtenaren. Zij waren schuldig aan de verkeerschaos in de stad en als de reiniging ook nog de boel plat gooit, wordt het echt een zooitje; stank, vuiligheid en ziektes. 's Avonds werd ons op de televisie verteld dat het 'dag 50' was. Oorlog, zegt minister De Grave, roept emoties op, maar is een rationele zaak. Een project, een campagne die volgens de laatste opvattingen over efficiënte bedrijfsvoering wordt uitgevoerd en aan de man gebracht. Gouden tijden voor de rationaliteit van de experts. De stokken die de inslagen op het slagveld aanwijzen, zijn vervangen door grillige, geel-rode vlammetjes die de computerspelletjes zo verslavend maken. Weer een vliegveld, een brug, een gebouw, oei die is mis 'dat is een bus met mensen en dat was een woonwijk'.

Oorlog is geen uitzondering, ergens op de wereld woedt er elke dag wel één. En het is niet voor het eerst dat Nederland daar in betrokken is. Maar deze keer behoren 'we' herkenbaar, ontegenzeggelijk en voluit tot de oorlogvoerenden. Logisch dat dit dag in dag uit met alle middelen gerechtvaardigd wordt. 'Onze' politieke kopstukken blijven echter opvallend op de achtergrond. Ze zijn ziek of op reis en nemen zonder gène hun rituelen weer op, kibbelen over rekeningrijden, zwaaien achter de donkere ruiten van zo'n lange, zwarte auto, laten zich fèteren in een rondvaartboot en knippen een lint door. Oorlog? Ja, dat is vreselijk, maar het moet nu eenmaal.

En onze vakbeweging?

De voorzitter van de FNV legt beschaafd uit dat in Nederland zelden gestaakt wordt; nu dat wel het geval is, moet er echt iets uitzonderlijks aan de hand zijn. Van een openbaar standpunt van de FNV over de oorlog is niks te merken, ze gaat in FNV Magazine niet het debat aan, bestookt de media niet met haar betrokkenheid, organiseert geen bijeenkomsten of demonstraties en raadpleegt zelfs de leden niet met de gebruikelijke telefonische enquêtes.

Bij nadere beschouwing - brieven aan bondsraadsleden of op internet - blijkt er wel een standpunt te zijn en zelfs enige discussie, zij het vooral digitaal.

De algemeen secretaris van FNV Bondgenoten schrijft, 14 april 1999, de leden van de bondsraad: "Wij zijn geen politieke partij en ook geen humanitaire hulporganisatie. (...) Wij oefenen druk uit op de politiek en kiezen nadrukkelijk in FNV-verband voor samenwerking met hulporganisaties."

De internationaal secretaris van dezelfde bond meldt: "FNV en bonden hebben ook geen behoefte om politieke standpunten in te nemen aangaande alle aspecten van de huidige oorlog. Wel doen we uitspraken die direct het hart van ons vakbonds-zijn raken."

De FNV sluit zich aan bij het standpunt van het EVV, het Europees Verbond van Vakverenigingen. Daarin wordt aan de ene kant opgeroepen "tot een zo spoedig mogelijke beëindiging van de militaire confrontatie en hervatting van diplomatiek overleg" en aan de andere kant de onvermijdelijkheid vastgesteld van een militaire interventie.

Wanneer de onafhankelijke Servische vakcentrale Nezavisnost, 30 maart en 6 april 1999, fel stelling neemt tegen zowel de Navo-bombardementen als de etnische zuiveringen, krijgt ze van de FNV (21 april 1999) veel en warm begrip, maar geen ondersteuning van haar eisen.

Niet zo lang geleden voerde de FNV de leus "Geen bommen, maar banen". Nu de bommen vallen, zit de FNV tot haar nek in 'de politiek' van het poldermodel en de nieuwe wereldorde en rechtvaardigt dat door geen 'politiek standpunt' in te nemen.

Redactie