welkom
edities
inhoud

Discussie over herstructurering FNV moet heropend - afdeling Rotterdam

"Opheffen? - Ammenooitniet"

En hoe maakt de Grote FNV ruzie? Dat gaat sinds jaar en dag met onduidelijkheid over brieven die te laat komen of helemaal niet verstuurd blijken te zijn. Begin juni is het weer zo ver. In het Rotterdamse FNV-bastion komen vijf afdelingsbestuurders binnen voor overleg over de samenwerking met de regiobestuurders. Jan Stevens, één van de twee regiobestuurders, komt veel te laat. "Kom, we stappen op. We laten ons niet koeioneren." Ze laten zich toch nog aan het lijntje houden en uiteindelijk kan de vergadering beginnen.

Het Briefje

Laten we eerst eens proberen het vertrouwen te herstellen, denkt regiobestuurder Lorette Anders en begint een betoog in die richting. In het vuur van de strijd is vergeten een voorzitter aan te wijzen dus veel ruimte krijgt Lorette niet. Hans Goossens wil zijn lijstje op de agenda en daar staat boven aan: 'we moeten geld voor onze activiteiten'. Het regiobestuur keurde plotseling de begroting af, waar maanden eerder fiat aan gegeven was. Er werd geen geld meer naar de afdeling overgemaakt. De afdeling moest een bijeenkomst over armoede en gemeentepolitiek afgelasten.

Het geld van de afdeling afpikken en dan het vertrouwen herstellen? Dat is wat veel gevraagd aan vakbondsmensen die zich diepgeworteld voelen in de Rotterdamse bevolking en zich in hun vrije tijd het vuur uit de sloffen lopen om de solidariteit weer in de stad terug te krijgen. De penningmeester heeft inmiddels bonnetjes van kaderleden uit eigen middelen voorgeschoten.

Dan is het moment gekomen om Het Briefje in de strijd te werpen. Lorette heeft de penningmeester een brief gestuurd met de vraag hoe de afdeling denkt een te hoog bedrag op de begroting te financieren. Bovendien vraagt Lorette om kasstaten. Op Het Briefje komt geen antwoord, want de penningmeester heeft Het Briefje nooit ontvangen. En omdat er geen antwoord kwam, werd de begroting afgekeurd en kon de afdeling haar activiteiten stopzetten.

"Dat gegoochel met briefjes die al of niet verstuurd zouden zijn, is een deel van de opleiding voor bestuurders", grinnikt Hans Goosen na afloop.

Flexibele lulbaan

Voordat het echter zo ver is dat de activiteiten weer opgepakt kunnen worden, moet over en weer het vertrouwen worden opgeëist en wederzijds vastgesteld wie er nou eigenlijk loyaal is aan de vakbondsdemocratie en wie niet. De bonden hebben besloten dat de FNV haar afdelingen moet omzetten in werkgroepen. Er blijft teveel geld hangen in slapende afdelingen. Maar Rotterdam is allerminst een slapende afdeling en de afdelingsbestuurders laten zich niet zo maar opheffen. Wat voor boodschap kunnen zij nou hebben aan vakbondsdemocratie als dat betekent dat ze hun vakbondsstrijd in Rotterdam moeten beëindigen en in opdracht van het regiobestuur moeten gaan werken?

In het Rotterdamse dringt de tweedeling zich op en dat is iets wat de afdelingsbestuurders veel meer raakt. Tim Thumann: "Al dat kabaal van Paars over 'werk werk werk' stelt toch helemaal niks voor zolang we werkgevers niet kunnen dwingen om volwaardige werkgelegenheid te scheppen in plaats van werknemers te dwingen een flexibele lulbaan te accepteren. Heb je zo veel meer winst en keer je zo veel dividend uit, dan neem je een evenredig deel uitkeringsgerechtigden aan. Punt uit. En als de sollicitanten niet genoeg opleiding hebben, zorgt die werkgever voor opleiding. Vroeger hadden we ook bedrijfsscholen. Wil je iets tegen de armoede doen, dan moet er werk komen. En de achterstand die de uitkeringen hebben opgelopen door de ontkoppeling, moet hersteld worden."

Hans Goosen: "Ze moeten op het district niet denken dat je met anderhalve man/vrouw en een paardenkop druk van onderop kunt opbouwen. En dat kunnen wij wel. Ons afdelingsbestuur bestaat uit leden van bonden. Wij hebben een achterban van 40.000 leden in bedrijven en instellingen. Daar krijgen wij onze informatie vandaan. Wat wij doen, wordt teruggekoppeld. Wij hebben informatie over de cao-strijd in vele sectoren. Er zijn contacten opgezet tussen meerdere chemiebedrijven in de Botlek. Daar kunnen we zelf iets mee. Daar kunnen we ook naar de politiek iets mee."

Brede erkenning

De Rotterdamse FNV-afdeling ondervindt brede erkenning in de stad. Regionale kranten en televisie zijn altijd benieuwd naar haar reacties op gebeurtenissen in de stad. Ze speelt een rol in de 1 mei demonstraties en bij acties van vluchtelingen. Er worden tal van grote discussiebijeenkomsten georganiseerd over werkgelegenheid, armoede en veiligheid. Gemeenteraadsleden, wethouders, burgemeesters, landelijke politici en landelijke bestuurders worden voor het forum gesleept om hen scherp te onderhouden over hun daden voor Rotterdam. Er vindt een uitwisseling plaats met de Antwerpse afdeling van het ACV (Algemeen Christelijk Vakverbond) die de Rotterdammers van belang vinden in het kader van de bestrijding van het racisme.

Kwamen de Euromarsen door Rotterdam, zorgden Hans en zijn collega's voor subsidies. De landelijke FNV weigerde de bussen naar de Eurotop in Keulen te betalen, de Rotterdamse FNV kreeg bij de gemeente zesduizend piek los.

"Die invloed, die wijdverbreide vertakking, die netwerken moeten we allemaal loslaten, omdat er werkgroepen moeten komen", zegt Hans honend.

Tim: "Je komt de problemen op straat tegen. Je ziet het met z'n allen en je moet er iets aan doen. Ga dan niet zitten wachten op een opdracht van het FNV-regiowerk om een werkgroep te vormen. Ammenooitniet."

Hans: "Met de werkgroepen hebben we al ervaring. We hebben namelijk iemand van een FNV-bond ontdekt in de plaatselijke Kamer van Koophandel. Die zit daar al negen jaar standpunten in te nemen namens de FNV, maar onlangs kwam hij mij heel belangstellend tegemoet. Hij wilde wel eens iets meer weten over de afdeling! Die man zit daar gewoon zonder achterban."

De nieuwe structuur van de regionale FNV moet bestaan uit werkgroepen die zich opheffen als het werk klaar is. Hoe je dan je netwerken vasthoudt, hoe je dan je rol als grootste maatschappelijke organisatie waarborgt, is voor Tim en Hans een raadsel. Ook emotioneel is het moeilijk te verkroppen dat een paar FNV-werknemers de opdracht krijgen je werk van jaren onderuit te schoffelen en daarmee ook de pogingen laten verzanden om Rotterdam een beetje naar links te duwen. Hans: "Het is onbegrijpelijk hoe ze zichzelf kunnen wijsmaken dat ze ons kunnen inkapselen. Alsof we de laatste vijftig jaar niet een emancipatiebeweging hebben gehad. Loretta Anders heeft op haar manier begrip getoond voor ons verzet tegen de nieuwe structuur. 'Het is een soort stervensproces', zei ze begripsvol."

De cultuur van een bedrijf

Met dit soort afstandelijkheid hoef je bij de Rotterdammers niet aan te komen. "Ik heb geen sociaal werkster nodig. Jullie proberen een bedrijfscultuur in onze vereniging in te voeren. Heb je als FNV-werknemer misschien ook een eigen mening? Waarom komen jullie niet op onze bijeenkomsten en bestuursvergaderingen?", wordt er gebriest.

De regiobestuurders blijven vasthouden aan de besluitvorming zoals die twee jaar geleden heeft plaatsgevonden en vinden dat FNV-afdelingen niet zo maar hun eigen opvattingen over hun taken in de praktijk kunnen blijven brengen. De afdelingsbestuurders wrijven de tegenpartij onder de neus dat ze met hun werkgroepjes steeds verder van de werkelijkheid van het plaatselijke vakbondswerk komen af te staan. Er zal dus discussie gevoerd moeten worden naar aanleiding van de kritiek uit de afdelingen over de herstructurering. De regiobestuurders zijn echter niet van zins daar enige medewerking aan te geven. In de verslagen over de herstructurering wordt het verzet van de afdelingen gewoon weggelaten. De bonden hebben besloten dat de FNV-afdelingen opgedoekt moeten worden. Daar blijven de regiobestuurders zich achter verschuilen.

De afdelingsbestuurders in Rotterdam blijven echter roepen dat zij ook lid zijn van diezelfde FNV-bonden en dat ze het een fatale stap terug vinden om de afdelingen te vervangen. Bovendien zie je dat juist de bonden weer druk bezig zijn om het afdelingswerk nieuw leven in te blazen. Ook voor kleinere plaatsen als Barendrecht en Ridderkerk zijn de FNV-afdelingen van belang, omdat de afzonderlijke bonden te weinig mensen op de been kunnen brengen om daar een afdeling mee te vormen.

Hans: "Als je zo'n verslag leest van een vergadering over de nieuwe structuur, heb je het idee dat het over een heel andere bijeenkomst gaat. Terwijl de opmerkingen over kaderwerk, de tanende vakbondsdemocratie en de positie van afdelingen in grote steden juist een goed uitgangspunt zouden vormen voor de discussie over de voortgang van de herstructurering. Wij willen dat die kritiek voorgelegd wordt aan alle FNV-organen en gepubliceerd wordt door de FNV-bladen als een wezenlijke bijdrage."

Het antwoord is: 'Neen. En als je wilt publiceren, ga gerust je gang, maar zoek dan wel je eigen kanalen'.

Tim: "Dat gaan we dan ook zeker doen. Wij zullen ons eigen plan moeten trekken. Ik denk dat er afdelingen kapot zijn gegaan, omdat ze te veel binnen het gezag denken. Maar zelfs al hebben we Lodewijk de Waal achter ons staan, dan nog zullen we het zelf moeten rooien."

Frans Geraedts