Internationale actie loont

Beloften AH, Jumbo, Lidl aan arbeidsters in toeleveringsketens

Oxfam Novib 1

Nederlands drie grootste supermarktketens – Albert Heijn, Jumbo en Lidl - publiceren voor het eerst toezeggingen om de uitbuiting van arbeidsters in hun toeleveringsketen serieus aan te pakken en gaan daarover jaarlijks publiceren. Deze toezeggingen volgen na duizenden protest-sms-berichten aan supermarkten, nadat Oxfam Novib haar rapport hierover lanceerde op 22 juni jongstleden.

De beloftes van de drie Nederlandse supers zijn het nieuwste resultaat van de Oxfam Novib Behind the Barcodes campagne die in juni 2018 van start ging. Hierin worden Albert Heijn, Jumbo, Aldi, Lidl en PLUS aangesproken op de slechte arbeidsomstandigheden van arbeiders en boeren in de toeleveringsketens in ontwikkelingslanden.

Na de publicatie van ons recente rapport Not in this Together zien we dat Oxfam Novib’s Behind the Barcodes campagne supermarkten opnieuw in beweging brengt op mensenrechten. Nog voordat dit rapport gepubliceerd werd, deed Jumbo toezeggingen over vrouwenrechten, en daar komen nu Lidl en Albert Heijn bij. Deze toezeggingen zijn heel belangrijk, maar waar het uiteindelijk om gaat, is dat de rechten van arbeidsters en boerinnen in ontwikkelingslanden gerespecteerd worden en dat zij genoeg verdienen om bijvoorbeeld hun kinderen naar school te kunnen sturen. Daarom gaan we bij Albert Heijn, Jumbo en Lidl nauwgezet volgen hoe de mooie woorden op papier in actie worden omgezet. Het wordt hoog tijd dat Aldi en PLUS dit ook gaan doen. Aldus Ioan Nemes, hoofd 'private sector werk' bij Oxfam Novib.

Uitbuiting van vrouwen

Albert Heijn, Jumbo en Lidl erkennen hun verantwoordelijkheid om uitbuiting van vrouwen in hun ketens tegen te gaan. De supermarkten beginnen met het systematisch in kaart brengen van vrouwenrechtenschendingen en gaan daarover jaarlijks publiekelijk rapporteren. De drie gaan minstens één onderzoek per jaar hierover publiceren. Daarbij zeggen zij toe specifiek te kijken naar hoe vrouwelijke arbeiders in hun productieketens worden behandeld en of zij een loon verdienen waar ze fatsoenlijk van kunnen leven.
Albert Heijn, Jumbo en Lidl erkennen dat zij hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor vrouwenrechten, maar ook dat zij dit niet alleen kunnen garanderen. De drie supermarkten gaan daarom in gesprek met hun leveranciers en met lokale arbeidsters, boerinnen, vakbonden en vrouwenrechtenorganisaties over hoe vrouwenrechten beter gerespecteerd kunnen worden. Dit is een belangrijke eis van Oxfam Novib.

Ioan Nemes: Dankzij de druk die onze supporters met hun protest-sms-berichten hebben gezet op de Nederlandse supers, nemen de drie grootste supermarkten van Nederland die 67 procent van de markt in handen hebben, nu actie om de vrouwenrechten in hun productieketens te verbeteren. Dit is geweldig nieuws en andere zoals Aldi en PLUS kunnen niet langer achterblijven. Onze campagne laat zien dat druk van buiten nodig blijft om grote bedrijven te laten veranderen. Dit gaat niet vanzelf: niet door middel van vrijwilligheid en niet door verantwoordelijkheden door te schuiven naar certificeringen. Om deze veranderingen duurzaam te maken, wordt het hoog tijd dat de Nederlandse overheid wetgeving invoert om ervoor te zorgen dat ieder bedrijf vrouwenrechten respecteert.

Extra achtergesteld

Oxfam Novib's Behind the Barcodes campagne heeft als doel de vijf grootste Nederlandse supermarktketens aan te sporen tot verbeteringen op onder meer transparantie, leefbaar loon, vrouwenrechten en arbeidsomstandigheden van kleinschalige boeren en arbeiders in hun toeleveringsketens in ontwikkelingslanden.

De top vijf van Nederlandse supermarkten zijn in 2018 voor het eerst door Oxfam Novib gerangschikt en opnieuw in 2019 en 2020. Daaruit blijkt dat zij veel te weinig aandacht hebben voor deze thema's. Uit het recente Not in this Together rapport blijkt dat vooral vrouwelijke arbeiders te maken hebben met systematische uitbuiting, terwijl de supermarkten miljarden euro’s omzetten en de winsten ten goede komen aan de aandeelhouders, eigenaren en directeuren.
Vrouwen maken lange dagen, maar verdienen nauwelijks genoeg om hun gezin te kunnen onderhouden. Ook zijn zij extra kwetsbaar voor de economische gevolgen van de coronacrisis, omdat zij al oververtegenwoordigd zijn in laagbetaalde, onzekere banen met slechte arbeidsvoorwaarden. Zo zijn de lonen van vrouwen structureel lager dan die van mannen.