Konfrontatie digitaal - 20 december 2024
Geweld en regeringspolitiek
Hans Boot
"Ramptoerisme" schoot even door mijn hoofd na het besluit om in deze bijdrage aandacht te geven aan de explosies van vuurwerkbommen die de laatste tijd ook de media bestoken. Geruststellend was dat het me uiteindelijk ging om een zoektocht naar het verband van die aanslagen met de sociale onverschilligheid die de regeringspolitiek van de laatste jaren kenmerkt. Een politiek die bovendien geen afstand neemt van oorlogsgeweld.
De media bleken, met name in eerste instantie, hun nieuwsvoorziening te halen uit politierapporten. Deze in Konfrontatie wat ongebruikelijke bron wordt hier even gevolgd. Eerst over de frequentie van de gemelde aanslagen in de afgelopen jaren, daarna over hun inzet.
Normaliseren
Het aantal explosies nam toe. In 2021: 212, in 2022: 439 en in 2023: 901. De verwachting is dat in het jaar 2024 het aantal van 1.000 ruim overschreden zal zijn.
Het gangbare beeld is dat criminele groepen vooral jongeren ronselen in een aanval op onder meer de apparatuur van concurrerende drugsbendes. Dat is slechts ten dele de werkelijkheid, een politierapport typeert minstens de helft als "huis-tuin-en-keuken" onenigheden die met meer dan een sisser worden beslecht - een vuurwerkbom of ander geweld. Schuttingen kunnen vernield worden, een voordeur, maar ook daken van huizen van 'derden' die niets met het conflict te maken hebben. De explosie in de Haagse Mariahoeve, 7 december jongstleden, laat overigens zien dat een 'alledaagse, echtelijke twist' de proporties kan aannemen van het geweld door een criminele bende.
Anders gezegd, bij 'aanvaringen' is de gewelddadigheid aan het normaliseren en beperkt zich dan ook niet tot de Randstad. Een proces waarvan extreem rechts gretig profiteert en dat de Inlichtingendienst in 2022 als volgt rapporteert: Steeds meer dreiging vanuit extreemrechts, fantaseren over plegen van een aanslag.
Sociale onverschilligheid
Meer dan letterlijk genomen, waarschuwt de Inlichtingendienst dus ook voor de PVV. Niet slechts één van de deelnemende partijen aan de regering Schoof, maar de dominerende partij (zonder leden) die via haar baas Wilders dat regelmatig laat weten. Gegeven de vroegere betrokkenheid van Schoof bij 'de dienst' zal het met die waarschuwing wel meevallen en dat betekent dat Wilders zijn gang kan gaan. En dat doet hij. Een recent voorbeeld is zijn bezoek aan de Israëlische premier Netanyahu en enkele van diens ministers. De van oorlogsmisdaden beschuldigde Netanyahu noemde hij zijn "grote vriend" en de voortzetting van de Gaza-oorlog zag hij als een terecht streven naar een etnisch zuivere Israëlische staat, een voorbeeld voor Europa (The Rights Forum, 13 december 2024). Oorlogszuchtige en raciale taal die geweld als noodzakelijk beschouwt en, al of niet stilzwijgend, door de overige regeringspartijen onderschreven wordt. Normalisatie van geweld van de 'bovenste plank'.
De eerder genoemde 'sociale onverschilligheid' die bijdraagt aan de normalisatie van geweld, behoeft enige toelichting. Eerst een illustratie aan de hand van de huidige regeringspolitiek, daarna over de veertien jaar Rutte die tekenend genoeg gebombardeerd is tot chef van de internationale geweldmachine, de Navo. Aan de talkshowtafels juichen de inmiddels al bekende generaals, trots hun uniform dragend en opgetuigd met onderscheidingen. Over normalisering van geweld gesproken.
Onder Schoof en zijn ministers zijn migranten en vluchtelingen verworden tot cijfers die voortdurend herberekend moeten worden. Bezuinigingen springen van het ene naar het andere ministerie. Gezondheidszorg en onderwijs financieren de defensie. Wetenschappers zijn getallen, evenals leerlingen en verpleegkundigen. Ministers nemen besluiten en herzien ze vervolgens zonder (onderling) overleg. Mijn vaak geciteerde buurvrouw spreekt van een "rommelig zooitje" dat over één ding zeker is: bescherming van de bedrijfswinsten.
De aan Schoof voorafgaande veertien jaar Rutte (2010-2024) overleven de één na de andere crisis met als dieptepunt het 'toeslagenschandaal'. Daarin werden duizenden ouders - met name vrouwen - onterecht beschuldigd van fraude met de toeslag voor de kinderopvang. Een schandaal dat speelde vanaf 2005 en nog steeds niet is afgewikkeld. Een tragisch voorbeeld, waarin de te verwachten sociale betrokkenheid met mensen die afhankelijk waren van overheidssteun totaal verdrongen werd door anonieme bureaucratie, oftewel sociale onverschilligheid.
En dan?
Oplossingen aandragen is een veredelde vorm van ramptoerisme, pogingen om het 'goede' aan de orde te stellen met gebruik van het 'kwade'. Toch hoeven we niet hopeloos naar de spiegel te kijken, ook al zal de economische, sociale en culturele ongelijkheid niet vandaag of morgen terug te dringen zijn. Maar daarover zwijgen, is ook een vorm van normalisering van wat ongewenst is. Dat zelfde geldt voor de georganiseerde criminaliteit die onder meer gebruikmaakt van het geweld via vuurwerkbommen. Het verbod op verkoop 'om de hoek' zal daaraan geen einde maken, maar kan de normalisatie tegengaan. Wel kan aangenomen worden dat vervolgens het huis-tuin-en-keuken geweld minder vanzelfsprekend wordt.
En de regeringspolitiek? Aan zijn lot overlaten? Sociale onverschilligheid voor lief nemen? Wachten tot Rutte in een generaalsuniform op de fiets naar zijn werk gaat, met het risico dat wij ons dat niet kunnen herinneren?
Het minste dat we kunnen doen, is om naast 'het woord' de straat op te gaan en elkaar actiebereid aan te spreken en te inspireren. Wars van de normalisering van het geweld en de sociale onverschilligheid.